Ψυχικές διαταραχές

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

• ΝΕΥΡΟΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
• ΦΑΣΜΑ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΨΥΧΩΣΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
• ΔΙΠΟΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
• ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
• ΑΓΧΩΔΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
• ΙΔΕΟΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΟΔΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
• ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΕΣ ΜΕ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΕΣ Ή ΣΤΡΕΣΣΟΓΟΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
•  ΑΠΟΣΥΝΔΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
• ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΣΩΜΑΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
• ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ
• ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗΣ
• ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΝΟΥ- ΑΦΥΠΝΙΣΗΣ
• ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
• ΔΥΣΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ
• ΠΑΡΑΦΙΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
•  ΔΙΑΣΠΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΠΑΡΟΡΜΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
• ΝΕΥΡΟΓΝΩΣΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
•  ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ
•  ΑΛΛΕΣ ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
• ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΥΣΜΕΝΕΙΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΚΑΛΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
• ΑΛΛΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΟΥΝ ΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ(κοίταξέ το)
• ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΕΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΟΥΣΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΕΘΙΣΜΟΥ

σημείωση: αν επιθυμείτε περισσότερες λεπτομέρειες για κάποια κατηγορία δηλώστε το ενδιαφέρον σας και θα ανταποκριθώ.

by F. Halda

Εισαγωγή

Πολλοί ενδιαφέροντες ορισμοί έχουν δοθεί στο τι συνιστά ψυχική υγεία.
Σύμφωνα με τον προσδιορισμό που αποδίδεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (1948), περιγράφεται ως, «μια κατάσταση συναισθηματικής ευεξίας, στην οποία το άτομο συνειδητοποιεί τις δικές του ικανότητες, μπορεί να αντιμετωπίσει τα καθημερινά άγχη της ζωής, να ζει και να εργάζεται παραγωγικά και με άνεση και είναι σε θέση να συνεισφέρει στη κοινότητα του».

Αναπόσπαστο κομμάτι της υγείας, εν γένει, η οποία δυο χρόνια νωρίτερα, πάλι από τον ΠΟΥ, είχε ορισθεί «ως κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας».

Γίνεται κατανοητό, ότι ποικίλοι παράγοντες, ατομικοί, κοινωνικοί, πολιτισμικοί, οικονομικοί, αλληλοεπιδρώντας, συνθέτουν το τελικό αποτέλεσμα που καθορίζει την υγεία ενός ατόμου ή μιας ομάδας.

Εξαίσιοι οι ορισμοί, αλλά τα στάνταρ που θέτονται είναι μάλλον πολύ υψηλά, μέσα σε μια κοινωνία που βιώνει πολλαπλές και πολύμορφες κρίσεις.
Νομίζω ότι, εν τέλει, σημασία έχει κατά πόσο κοντά ή μακριά βρίσκεται το άτομο στην υγεία με βασικό γνώμονα το βαθμό λειτουργικότητας του σε σημαντικούς τομείς της καθημερινότητα.

Οι ψυχικές/ψυχολογικές διαταραχές (παθολογίες του νου) βέβαια, ορίζονται κι ερμηνεύονται μ’ έναν λιγότερο απόλυτο τρόπο, συγκριτικά με τις σωματικές ασθένειες. Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο φυσιολογικό και το παθολογικό, δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις ευδιάκριτη. 

Ωστόσο, η διάγνωση δεν μπορεί ν’ αποτελεί θέμα προσωπικής ερμηνείας. Έτσι βάσει του ιατρικού μοντέλου, υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια που τοποθετούν κάποιον σε μια διαταραχή, προσδιορίζοντας τη φύση, τα συμπτώματα, αλλά και τη πιθανή εξέλιξη και θεραπεία της νόσου. 

Σημαντικά εργαλεία διευκόλυνσης αποτελούν το ‘Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών’ (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρείας, με τελευταία, την 5^η αναθεωρημένη έκδοση 2013 - DSM 5 και το ‘Ταξινόμηση ICD-10 Ψυχικών Διαταραχών και Διαταραχών της Συμπεριφοράς’ (International Classification of Diseases) της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Και τα δυο ταξινομούν τα περιγραφόμενα χαρακτηριστικά κάθε αναγνωρισμένης ψυχολογικής διαταραχής και υποδεικνύουν πως ξεχωρίζουμε μια διαταραχή από συναφή προβλήματα (διαφοροδιάγνωση).

Τα διαγνωστικά εγχειρίδια βασικά υποθέτουν ότι η αιτία της δυσλειτουργίας βρίσκεται στο εσωτερικό του ανθρώπου και προτείνεται μια συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή. Όμως αυτό τείνει να είναι μονοδιάστατο, αφού ποικίλοι παράγοντες μπορούν να επιδράσουν καθοριστικά σε διαφορετικές νόσους αλλά και σε κάθε άτομο με διαφορετικό τρόπο. Ακολουθούν μερικοί:

Ανιχνεύονται πιθανοί βιολογικοί παράγοντες, όπως γονίδια (δεν αναγνωρίζονται πάντα συγκεκριμένα) με κάποιο ποσοστό κληρονομησιμότητας, βιοχημικές ανισορροπίες νευροδιαβιβαστών, ορμονικές διαταραχές, υπολειτουργία ή υπερλειτουργία μιας εγκεφαλικής περιοχής.  

Επιδράσεις του προγεννητικού και του περιγεννητικού περιβάλλοντος, της περιόδου δηλαδή που προηγείται της σύλληψης μέχρι και τη νηπιακή ηλικία. Μεγάλο κι εδώ το δυνητικό εύρος επιρροών, από μικροβιακή, τοξική μόλυνση κατά την φάση ανάπτυξης του εγκεφάλου, μέχρι ψυχολογικοί παράγοντες όπως η συναισθηματική κατάσταση της μητέρας, η ποιότητα της σχέσης των γονιών, η φροντίδα ή η έλλειψής της, η αλληλεπίδραση της οικογένειας με το έμβρυο, το βρέφος, το νήπιο.

Ο τύπος προσωπικότητας ή χαρακτηριστικά προσωπικότητας φαίνεται να παίζουν κάποιο ρόλο όπως η εσωστρέφεια και ο νευρωτισμός.

Επίσης, σημαντικές απώλειες, κακοποίηση, σωματική-σεξουαλική-ψυχολογική, στρεσογόνοι παράγοντες, οικονομικοί, επαγγελματικοί, προσωπικοί, προβλήματα σχέσεων. Κοινωνικές αδικίες, εγκληματικότητα, πόλεμος, ασθένειες, ακραία φτώχεια, μόλυνση του περιβάλλοντος.

Μέσα λοιπόν από τέτοιες επιδράσεις και εμπειρίες το άτομο θα δημιουργήσει τις δικές του γνωσίες. Θα δώσει δηλαδή τη δική του ερμηνεία για τον εαυτό του και τον κόσμο που τον περιβάλλει. Θα κατασκευάσει τις δικές του πεποιθήσεις, κάποιες όχι τόσο λειτουργικές. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις θα επηρεάζεται αρνητικά απ’ αυτές, στο πως αισθάνεται και συμπεριφέρεται. Αξίζει να σημειωθεί ότι, ένα μέρος αυτών λειτουργεί αυτόματα χωρίς την επίγνωση του.

Παρ’ όλες τις ατέλειές τους όμως τα διαγνωστικά εγχειρίδια, αποτελούν έναν αρκετά αξιόπιστο μπούσουλα, τα μόνα επίσημα αναγνωρισμένα ανάμεσα στην ψυχιατρική κοινότητα.


Το μπάνιο

... και τις ψυχές μας θα απλώσουμε στον ήλιο
κι ίσως δυο χέρια να βρεθούν να τις χαϊδέψουνε
με της αγάπης τ' ανυπέρβλητο το λάδι..

Μ. Α. Φραγκούλης